Erfgoed in gruzelementen
Jarenlang liggen ze te verstoffen in de kelders van het Academiegebouw: de twaalf grafstenen van de founding fathers van de Rijks Universiteit Groningen; naast de stofzuigers en tegenover de fitnessruimte.
Reeds in 2004 beklaagde een Marten Mulder (op dodenakkers.nl) zich al eens over het zijns inziens onwaardige lot van deze zerken.
Medio 2007 worden de stenen tijdens een verbouwing uit het souterrain weggehaald, maar dat gaat niet allemaal volgens plan....
"Daar lagen ze dan, vorige week donderdag, onderaan de Academietoren, in gruzelementen: de grafstenen van founding fathers van de RUG, onder wie Ubbo Emmius, Maresius en Van Velzen. Rector magnificus Frans Zwarts keek er mistroostig naar, met een nerveus peukje in zijn mond. “Ze zijn er ook wel erg ruw mee omgegaan”, mompelde hij.
 |
| april 2009: de gerestaureerde zerken van o.a. Johannes Freytag en Johannes Rufelaert liggen al bijna twee jaar in de werkplaats van Steenhouwerij De Vries. |
 |
De twaalf monumentale grafstenen uit de zeventiende en achttiende eeuw in het souterrain van het Academiegebouw moesten wijken voor de nieuwe kantine.
Inmiddels zijn de losse brokken naar de Steenhouwerij De Vries Buitenpost overgebracht. Daar ontzenuwt steenhouwer Jaring Roosma het verhaal dat er slordig met de stenen omgesprongen is. “Ze waren al kapot en op een hele vreemde manier gerestaureerd”, verklaart hij. “De stukken waren in elkaar geschoven en dichtgevoegd met reparatiemortel van maar een paar millimeter dik. De teksten bleken aangevuld met schilderwerk.” Op zich geen probleem als de stenen nooit meer weg zouden hoeven. “Maar nu ze eruit moesten”, aldus Roosma, “kwamen wij een stuk ellende tegen van hier tot Tokio. Het was echt een mission impossible.”
Volgens de steenhouwer zijn de stenen goed te restaureren. “De brokken moeten dan echt tegen elkaar gelijmd worden met epoxylijm, en voorzien worden van een roestvrijstalen wapening aan de onderkant. En van boven moeten de scheuren worden dichtgevoegd met reparatiemortel, net als voorheen.” Maar daartoe heeft de RUG nog geen opdracht verstrekt.
Voor veel moderne grafstenen kost zo’n behandeling 2000 euro per stuk, schat Roosma, “maar deze zijn er veel slechter aan toe.”
Een volgend probleem is waar de stenen heen moeten. Een plan om ze in te metselen in een muur achter de theologische faculteit is afgekeurd. Een ander idee is om ze over te brengen naar de Martinikerk."
[Uit: UK 14 | 06 december 2007 | Jaargang 37 | Harry Perton ]
Nadat de zerkfragmenten meer dan een jaar in opslag hebben gelegen in Buitenpost, komt toch nog de RUG met de opdracht de zerken te herstellen. Begin september 2009 zijn de zerken gerestaureerd en wel weer terug in Groningen; inmiddels is er dan ook besloten over plaatsing en bestemming van de zerken.
De zerk van Ubbo Emmius krijgt een plek in de entreehal van het Academiegebouw van de Universiteit, en is rechtstandig geplaatst tegen een muur.
Ook de andere elf hebben een waardiger 'thuis' gekregen; Steenhouwerij De Vries Buitenpost plaatst de zerken op diverse locaties in de oostelijke vleugel van het Academiegebouw.
Vooraf aan plaatsing is wel eerst onderzoek gedaan naar draagkracht van vloeren: de zerken wegen gemiddeld 800 kg per stuk.
